"Ekonominin 4. çeyrekte yıllık yüzde 5.8 büyümesini bekliyoruz"

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), Türkiye'de gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) 2019'un dördüncü çeyreğinde, yıllık bazda yüzde 5.8 büyümesini bekliyor.

Betam'dan Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Gökhan Dilek tarafından hazırlanan “Büyüme Yeni Ekonomi Programı Hedefini Aşıyor” başlıklı Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Şubat 2020  notunda, "Kesinleşen Ekim, Kasım ve Aralık ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre, 2019 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 5.8 artmasını bekliyoruz. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalarla yılın dördüncü çeyreğinde üçüncü çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1.9 büyüyeceğini öngörüyoruz" denildi ve şu öngörülere yer verildi:

"Büyüme bu şekilde gerçekleştiği takdirde 2019 yılı büyümesi Yeni Ekonomi Programı’nda öngörülen revize edilmiş yüzde 0.5'in üzerinde gerçekleşecek. 2018 yılının dördüncü çeyreğinde yıllık büyümenin eksi yüzde 3.0 olduğu göz önüne alınırsa bu çeyrekte büyümenin baz etkisiyle yüzde 5’in üzerinde çıkması sürpriz olmayacaktır."

Betam notunda, 2019 yılının dördüncü çeyreğinde üçüncü çeyreğine kıyasla ÖTV hariç tüm mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinde artış yaşandığına da işaret edilerek, özellikle üçüncü çeyrekte azalan konut ve tüketici kredilerinin bu çeyrekte sırasıyla yüzde 2.4 ve 4.6 yükseldiğine işaret edildi ve şöyle denildi:

"Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, 2019 yılının dördüncü çeyreğinde tüketim malları ithalatı (yüzde 14.6), ÖTV (yüzde 18.5) ve kamu tüketim harcamalarının (yüzde 13.2) öne çıktığını söyleyebiliriz.

"2019 yılının dördüncü çeyreğinde kamu yatırım harcamaları hariç mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yatırım göstergelerinde, bir önceki çeyreğe göre, artışlar yaşandı. Son 3 aylık üretim hacmindeki artış (yüzde 10) ve kamu yatırım harcamalarındaki azalışa (yüzde 11.8) dikkat çekmek isteriz."

Kıyaslama bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yapıldığında, kamu yatırım harcamalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25.1 düştüğüne işaret edilen notta, "Buna karşın son üç aydaki üretim hacminde yüzde 20’nin üzerinde bir artış olmasını bekliyoruz" denildi.

Aynı dönemde ihracatın bir önceki döneme göre yüzde 0.5, ithalatın da yüzde 5.8 arttığına işaret edilen Betam notunda, "Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla baktığımızda ise ithalatın bu çeyrekte çok güçlü şekilde arttığını (yüzde 18.6), ihracatın da yüzde 4.0 ile daha ılımlı arttığını görüyoruz" denildi ve şöyle devam edildi:

"Yukarıdaki hesaplamalar ışığında dördüncü çeyrekte net dış ticaretin pozitif katkısı artık hem çeyreklik hem de yıllık bazda sona ermiştir.

"2019 yılı genelinde net dış ticaretin büyümeye yaptığı bu pozitif katkının temelinde rekabetçi kurdan ziyade ekonomik durgunluk sebebiyle ithalat talebinin düşük seyretmesi yatmaktadır. Sonraki dönem nasıl bir seyir izleyeceği kur ve büyüme dinamiklerine bağlı olacak.

"GSYH tahmininde kullandığımız diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlerde elektrik tüketimi hariç tüm öncü göstergelerde artışlar yaşandı.

"Bu göstergelerden son üç aya içinde hizmetlere olan talepte yüzde 5.8’lik güçlü bir genişleme, gelecek 12 ay yatırım beklentisinde ise yüzde 4.6 bir artış dikkat çekiyor.

"Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında, bütün kalemlerde genişleme yaşandı. Çeyreklik verilerdekine benzer şekilde son üç ay içinde hizmetlere olan talepte ve gelecek 12 ay yatırım beklentisinde meydana gelen artışlar öne çıkıyor.

"Kesinleşen Ekim, Kasım ve Aralık ayı öncü göstergeleri ışığında 2019 yılının dördüncü çeyreğinde GSYH’nin çeyreklik bazda yüzde 1.9, yıllık bazda ise yüzde 5.8 artacağını tahmin ediyoruz."