Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, "Hükumetimizin ihracatı desteklemek amacıyla, yüksek döviz kuru hedeflediğine yönelik yorumlar doğru değil. Türkiye dalgalı kur rejimi uygulamaktadır, kurun değeri de piyasada belirlenir" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2022 yılı bütçe sunumunu yaptı. Bakan Elvan, 2021 yılında büyümenin dengeli bir görünüm ile yüzde 9'un üzerinde gerçekleşmesinin beklendiğini söyleyerek, "Bu büyümenin en az yüzde 65'inin yatırımlar ve net dış taleple desteklenmesini öngörüyoruz. Yüksek büyüme oranları gerçekleştiğinde, görevimizi tamamladığımızı düşünmüyoruz. Uyguladığımız politikalarda büyümenin; dengeli, sürdürülebilir, istihdam-dostu ve gelir dağılımı adaletini tesis edici nitelikte olması, bizim için büyümenin seviyesinden çok daha önemli. 2021 yılı Ocak-Eylül döneminde 2,2 milyon istihdam artışı ile salgın öncesi dönemin de üzerine çıktık. Kadın ve genç istihdamının artırılması başta olmak üzere, istihdam piyasamızdaki mevcut yapısal sorunların farkındayız" şeklinde konuştu.
'KURUN DEĞERİ DE PİYASADA BELİRLENİR'
Bakan Elvan, döviz kuruna ilişkin son dönemde yapılan yanlış yorumlara değinmek istediğini belirterek, "Hükumetimizin ihracatı desteklemek amacıyla, yüksek döviz kuru hedeflediğine yönelik yorumlar doğru değil. Türkiye dalgalı kur rejimi uygulamaktadır, kurun değeri de piyasada belirlenir. Bir ülkedeki rekabet artışı; üretkenlik artışından, inovatif kabiliyetlerden ve teknolojiyi kullanma becerisinden gelir. İthalatımız, artan ithalat fiyatları ve ekonomik canlanmanın etkisiyle 2021 yılı Ekim ayı itibarıyla yıllık 259 milyar dolar oldu. Altın ithalatına yönelik hayata geçirdiğimiz önlemler, etkisini kayda değer şekilde ortaya koydu. Böylece dış ticaret dengesi, güçlü ihracat performansı ve altın ithalatındaki gerileme ile iyileşme kaydetti. 2021 yıllını geçmiş dönem eğilimlerinin aksine yüksek büyüme ve düşük cari açık ile kapatacağız. Cari işlemler dengesini orta ve uzun vadede kalıcı olarak iyileştirme çabası içindeyiz" ifadelerine yer verdi.
'ENFLASYONLA MÜCADELEDE BÜTÜNCÜL YAKLAŞIMA SAHİBİZ'
Bakan Elvan, yüksek enflasyonun sadece Türkiye'de değil dünya genelinde önemli bir sorun olmaya başladığını kaydederek şöyle konuştu:
"Ülkemizdeki enflasyon dinamiklerine baktığımızda; küresel gelişmeler, birikimli döviz kuru etkileri, artan gıda fiyatları ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın etkili olduğunu görüyoruz. Enflasyonla mücadelede, 2020’nin son çeyreğinden itibaren para ve maliye politikalarında kritik adımlar attık. Son 2 aydır, küresel gelişmelerin de etkisiyle, finansal piyasalarda dalgalanmalar yaşandı. Piyasa faizlerinde, varlık fiyatlarında, döviz kurunda ve beklentilerde yaşanan hareketliliğin farkındayız. Tüm bu unsurlar, entegre bir şekilde enflasyon görünümünü şekillendiriyor, dolayısıyla, burada, hiçbir ilgili dinamiğin göz ardı edilemeyeceği kanaatindeyim. Küresel konjonktür ve yurt içi enflasyonun seyri temkinli olmayı gerektiriyor. Enflasyonla mücadele konusunda bütüncül bir yaklaşıma sahibiz. Bu amaçla; maliye politikalarını, arz yönlü politikaları ve makro ihtiyati düzenlemeleri kararlılıkla devreye alıyoruz. Türkiye ekonomisi dış şoklara karşı dayanıklı ve sağlam bir finansal sisteme sahiptir. Yakın dönem gelişmeler gösterdi ki en kötü stres senaryolarında bile yer almayan şoklar yaşadık ve ekonomimiz, finansal sektörümüz bunlara karşı dirençli durdu."
'FAİZLERİN YÜZDE 75'İNİ BİZ KARŞILAYACAĞIZ'
Bakan Elvan, esnafa bakanlık destekli kredi verildiğini bildirerek, "Esnafımızın 2021’den önce kullandığı hazine destekli kredilerin faizlerinin ortalama yüzde 75’ini yıl sonuna kadar biz karşılayacağız. Bu kapsamda şimdiye kadar esnaf ve sanatkarımıza bütçeden 3,7 milyar TL faiz desteği sağladık, bu tutarın yıl sonunda 6,3 milyar TL’ye ulaşmasını bekliyoruz. Salgın sürecinin başından itibaren hazine faiz destekli esnaf ve sanatkar kredileri 3 defa, tarımsal üretici kredileri ise 1 defa ertelendi. Böylece toplamda 1,6 milyon esnaf ve sanatkarın 13,6 milyar TL’lik, 97 bin üreticinin ise 4,5 milyar TL’lik kredisi ertelenmiş oldu" dedi.
'MALİ DİSİPLİNDEKİ KARARLI DURUŞUMUZU KORUDUK'
Bakan Elvan, 2021 yılının ilk 9 ayında bütçe gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 36 artarak 990,6 milyar TL olduğunu bildirerek, "Vergi gelirleri tahsilatı ise yaklaşık yüzde 40 artarak 808,4 milyar TL olarak gerçekleşti. Bütçe harcamalarındaki zaruri artışa ve vazgeçtiğimiz vergi gelirlerine rağmen, mali disiplindeki kararlı duruşumuzu koruduk. 2021 yılı bütçemizde yüzde 4,3'lük bir bütçe açığı öngörmüştük. Bu yılı yüzde 3,5'in altında bir bütçe açığıyla kapatacağız. Böylece Türkiye, dünyada bütçe açıklarının çift haneleri, borçluluk seviyelerinin ise üçlü haneleri gördüğü bir ortamda sağlam ve ihtiyatlı kamu maliyesi politikalarıyla pozitif ayrışmaya devam edecek. Türkiye ekonomisinin en güçlü çapası kamu maliyesidir. Bütçemizi, ekonomiye ve ihtiyaç sahibi sosyal kesimlere destek vermek için 20 yıldır esnek bir yaklaşımla yönetiyoruz. Bunu yaparken de mali disiplin şiarımızdan asla vazgeçmedik, vazgeçmeyeceğiz" diye konuştu.
'VERGİDE DİJİTAL DENETİM MODELİNİ HAYATA GEÇİRİYORUZ'
Bakan Elvan, vergi incelemelerinde elektronik denetimin güçlendirildiğini bildirerek konuşmasına şu şekilde devam etti:
"Bu yılın ilk 10 ayında vatandaşlarımızın elektronik ortamda verdiği 9,5 milyon dilekçenin işlemlerini sonuçlandırdık, yaklaşık 98 milyon beyanname ve bildirimi elektronik ortamda aldık. Nihai amacımız vergi dairesi hizmetlerinin tamamının elektronik ortamda sunulduğu bir dijital vergi dairesi oluşturmak. Mükelleflerin vergi uygulamalarına ilişkin sorularını elektronik ortamda cevaplayacak Dijital Vergi Asistanı Projesini de hayata geçireceğiz. Kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye destek oluyoruz. Vergi inceleme süreçlerinde daha şeffaf ve öngörülebilir bir yapı oluşturmak amacıyla çalışmalarımızı hızlandırdık. Bu kapsamda, elektronik defter ve belge kullanımını yaygınlaştırarak, dijital denetim modelini uygulamaya geçiriyor ve inceleme süresini kısaltıyoruz."
'2022'DE 498 MİLYAR TL BORÇLANMA PLANLIYORUZ'
Bakan Elvan, hazine garantili dış borç stokunun 2021 yılı Haziran ayı itibarıyla 15 milyar dolar olarak gerçekleştiğini anımsatarak, "Bu kredilerden üstlenim oranı ise yüzde 1'in altındadır. Önümüzdeki dönemde de belirlenen limitlerle hazine garantilerinden ve borç üstlenim taahhütlerinden kaynaklanabilecek riskleri kontrol altında tutmaya devam edeceğiz. Borç stokunun yapısını iyileştirmek için yurt içi borçlanmada döviz cinsi senetlerin payını azalttık. 2021 yılında yurt içinde gerçekleştirilen döviz cinsi ödemelerin yaklaşık yarısı kadar döviz cinsi borçlanma gerçekleştirdik. Piyasa koşullarına bağlı olmakla birlikte, önümüzdeki yıl yurt içinde döviz cinsi borçlanma yapmayı planlamıyoruz. Bütçe açığımızdaki düşüşe bağlı olarak borçlanma miktarımızı yıllık finansman programına göre önemli ölçüde azalttık, nakit rezervimizi güçlü tutmayı başardık. Bu kapsamda, 2021 yılı için 619 milyar TL olarak öngördüğümüz borçlanmamızı bu tutarın 155 milyar TL daha altında, 464 milyar TL ile kapatmayı öngörüyoruz. 2022 yılında ise toplam 498 milyar TL borçlanma yapmayı planlıyoruz" dedi.
