Türkiye genelinde araştırma-geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2019 yılında 7 milyar 420 milyon lira artarak 45 milyar 954 milyon liraya yükseldi ve gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2018 yılındaki yüzde 1.03'den, yüzde 1.06'ya yükseldi.

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 64.2 ile en büyük paya sahipken, bunu yüzde 29.2 ile yükseköğretim izledi. 

Kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dahil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise yüzde 6.6 oldu. 

Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları yüzde 51.6 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

Ar-Ge harcamalarının 2019 yılında yüzde 56.3'ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken bunu yüzde 29.4 ile genel devlet, yüzde 12.8 ile yükseköğretim, yüzde 1.5 ile yurt dışı kaynaklar ve yüzde 0.02 ile yurt içi diğer kaynaklar izledi.

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2019 yılında toplam 182 bin 847 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Bir önceki yıla göre TZE cinsinden Ar-Ge personeli sayısındaki artış yüzde 6.2 oldu. Sektörler itibari ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2019 yılında yüzde 62.9'u mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 32.3'ü yükseköğretimde ve yüzde 4.9'u kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2019 yılında 58 bin 224 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 31.8'ini oluşturdu. Sektörler itibari ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı mali ve mali olmayan şirketlerde yüzde 25.7. kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlette yüzde 28.5. yükseköğretimde ise yüzde 44.4 oldu.

Öğrenim durumuna göre Ar-Ge personelinin yüzde 32.8'inin doktora ve üstü eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 32.5 ile lisans, yüzde 24.6 ile yüksek lisans, yüzde 5.1 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 5 ile lise ve altı kategorileri izledi.

TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; yüzde 44.5 ile lisans, yüzde 21.6 ile yüksek lisans, yüzde 19.8 ile doktora ve üstü, yüzde 7.2 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 6.7 ile lise ve altı izledi.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2.Düzey'e göre 2019 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 31.6 ile TR51 (Ankara) iken, bunu yüzde 26.4 ile TR10 (İstanbul)  bölgesi ve yüzde 9.5 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi izledi.

Ar-Ge personel sayısına göre ise toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 28.5 ile TR10 (İstanbul) bölgesi ilk sırada yer alırken, bu bölgeyi yüzde 18.7 ile TR51 (Ankara) ve yüzde 7.3 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi izledi.

Ar-Ge faaliyeti yürüten imalat sektöründeki girişimler 2019 yılında imalat sektörü tarafından yapılan toplam ihracatın  yüzde 50.5'ini gerçekleştirirken, imalat sektörü toplam üretim değerinin de yüzde 36.6'sını üretti. Bir önceki yıl bu oranlar sırasıyla yüzde 46.1 ve yüzde 36.5 idi. 

Editör: MURAT ÖZER