Özellikle son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kullanımı giderek artan elektrikli scooter bazı riskleri de beraberinde getiriyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, ciddi ortopedik yaralanmaların önüne geçmek için koruyucu ekipman kullanılmasının şart olduğunu söyledi. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, elektrikli scooter kazalarının yüzde 50’ye yakınının ortopedik yaralanmalarla sonuçlandığına işaret etti. Elektrikli scooterlar (e-scooter), 2017 yılında piyasaya sürüldüklerinden bu yana şehir sakinleri için önemli bir ulaşım aracı haline geldi. Üstelik, nüfus yoğunluğu olan şehirlerde, özellikle kısa mesafeler için toplu taşımaya alternatif yaratıp elektrikli olmaları sebebiyle de hava kirliliğini azaltmaya katkı sağlıyor. Her yenilik gibi, yazılı ve sözlü birtakım kuralların halen gelişim aşamasında olmasının kazalar açısından boşluk yaratabildiğini hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, ortaya çıkabilecek ortopedik sorunlara işaret etti. YASALARCA BELİRLENMİŞ MİNİMUM YAŞ SINIRI YOK Özellikle büyük şehirlerde kullanım oranının artmasıyla yaralanma oranlarında da artış gözlendiğine işaret eden Doç. Dr. Hakan Turan Çift, “Elektrikli scooter kazalarında ciddi artışlar gözlemlenmektedir. Bu yaralanmalar, 18-44 yaş arasında ve genellikle erkeklerde daha sık olarak görülmektedir. Bunun yanında kullanım için yasalarca belirlenmiş minimum yaş sınırı olmaması da kaza açısından risk oluşturuyor” diye konuştu. KORUYUCU EKİPMAN KULLANIMI ŞART Elektrikli scooter sürücülerinin yaş sınırları, trafik eğitimi zorunlulukları ve yaralanma riskine karşı zorunlu koruyucu ekipmanları yasal olarak tam belirlenmediği için, birçok sürücü koruyucu ekipman kullanmıyor. Doç. Dr. Hakan Turan Çift, bu nedenle basit bir ortopedik yaralanmayla sonuçlanabilecek kazaların, yüksek riskli ortopedik yaralanmalara neden olabileceği uyarısında bulunarak sözlerine şöyle devam etti: “Scooter kazasına bağlı yaralanmaların sıklıkla omuz, dirsek ve eller gibi üst ekstremitede, diz eklemi ön çapraz bağlarında, kafa bölgesinde ya da yüz bölgesinde olduğunu görüyoruz. Ancak, kalça kırıkları ve alt ekstremitede kontüzyonlar da görülüyor. En sık kırılan kemik el bileğinde Radius kemiği olup alçı ile tedavisi mümkün olan sorunlardır. Yaralananların yüzde 80-90 civarı acilden eve gönderilirken, yüzde 10-20 civarı ise ameliyat edilmek üzere servise veya yoğun bakıma yatırılmaktadır. Bacak gibi alt ekstremite kırıkları, kol-el gibi üst ekstremite kırıklarına göre 2 kat daha yüksek bir hastaneye yatış oranına sahip.” “KESİN KURALLARA İHTİYAÇ VAR” Bazı ülkelerde, elektrikli scooter kullanımının daha güvenli hala getirilmesi için birtakım yasal düzenlemeler getirildiğini hatırlatan Doç, Dr. Hakan Turan Çift, “Yasa düzenleyiciler, şehir planlamacıları ve ticari kurumlar, isteğe bağlı mobilite pazarı olgunlaşmaya devam ederken hem sürücülerin hem de yayaların güvenliğini en üst düzeye çıkarmaya odaklanmalıdır. Koruyucu ekipman kullanımı mutlaka teşvik edilmeli, hatta birtakım ekipmanların (kask, bilek, dirsek ve diz korumaları, vb..) kullanımı zorunlu olmalıdır. Sürücülere hem kendi güvenlikleri hem de çevre güvenliği açısından birtakım yasal yaptırımlar uygulanmalıdır. Alkol alındıktan sonra kullanılmamalı, yolcu sayısı (yalnız 1 kişi olmalıdır), kullanılan zeminin uygunluğu (ıslak veya engebeli zeminler kullanıma uygun değildir), trafikte uyması gereken genel kurallar ile yaş aralığı, hız sınırı ve koruyucu ekipman kullanımının da yasa düzenleyiciler tarafından bir an önce belirlenmesi önem taşıyor.”