3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi kapsamında İstanbul'da bulunan Afrikalı devlet başkanlarının eşleriyle bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Afrika'yla olan kadim dostluklarının karşılıklı çaba sayesinde tarih sayfalarında bir bahis olarak kalmadığını belirterek, "Tarihe kök salmış dostluğumuzu engin bir vefa denizine çevirdik" dedi. Emine Erdoğan, 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi kapsamında İstanbul'da bulunan Afrikalı devlet başkanlarının eşleriyle Tophane-i Amire'de dün düzenlenen programda bir araya geldi. Türkiye'nin 2005'teki Afrika açılımından sonra kıtaya sık sık ziyaretler yaptıklarını, kuzeyden güneye, doğudan batıya, pusulanın her yönüne seyahat ettiklerini belirten Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a birçok resmi ziyaretinde eşlik ettiğini anımsattı. Bir Afrika ülkesine yapılacak ziyaret söz konusu olduğunda büyük bir heyecan duyduğunu dile getiren Erdoğan, Afrika'ya ilk gittiğinde yaşadığı hisleri anlattı. Yıllarca süren bu yolculuklar esnasında, her duraktan sayısız anı topladığını ve bunları mütevazı bir hatırata dönüştürmek istediğini ifade eden Erdoğan, "Ortaya çıkan bu kitap, sizin bana sunduklarınızın ruhumdaki yankılarından oluştu" dedi. EMİNE ERDOĞAN: "AFRİKALI KADINLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ İÇİN PROJELER ÜRETTİK" Afrika'ya yaptıkları tüm seyahatlerde insanlık hallerine dair nice şeye şahit olduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti: "Gençlik yıllarını STK'larda yoğun mesaide geçirmiş biri olarak her Afrika ülkesinde mümkün olduğunca STK'larla bir araya geldim. Böylelikle kırılgan grupların sorunlarına dair birinci elden bilgiler aldım. Bunun yanında her ülkede mutlaka yetimhaneleri ziyaret etmeye gayret ettim. Afrika'nın sorunlarına dikkat çekmek için bilhassa uluslararası toplantı ve platformları bir fırsat olarak gördüm. Kadınların güçlendirilmesi ve şartlarının kolaylaşması için çağrıda bulunduğumuz kadar projeler de ürettik. Her 25 Mayıs'ta Afrika Günü'ne özel programlar tertip ediyoruz. Bildiğiniz gibi Ankara'da Afrika El Sanatları ve Kültür Evi açtık. Hem bir örnek hem de Afrika kadınlarına bir destek olması için adil bir pazar oluşturmak istedik. Halihazırda 18 Afrika ülkesinden ürün temin ediyor ve elde edilen geliri olduğu gibi kadınlara bırakıyoruz. Büyük bir mutlulukla ifade etmek isterim ki bu kitabın tüm geliri de Afrikalı kadınların hayatlarını dönüştürmek üzere Afrika Evi'ne bırakılacak." Emine Erdoğan, geçen aylarda Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurulu kapsamında New York'ta Türk Evi'nin açılışını yaptıklarını ve kitabın tanıtımını da orada gerçekleştirdiklerini anımsatarak, tüm bu çabaların Afrika için yapılması gerekenlerle ilgili uluslararası topluma bir çağrı niteliğinde olduğunu vurguladı. Uluslararası Somali Diaspora Konferansının üçüncüsünün 2019'da İstanbul'da düzenlendiğini hatırlatan Erdoğan, bu tip organizasyonlarda Batılı ülkelerde yetişmiş, ikinci ve üçüncü kuşak Afrikalı gençlerle bir araya geldiğini söyledi. Somalili gençlerle de ilham veren görüşmeleri olduğunu aktaran Erdoğan, "Batı dünyasından aldıkları eğitimi Somali'ye aktarmaları için nasıl köprüler kurabileceğimiz hakkında fikir alışverişi yaptık. Kısacası, uluslararası toplumda farkındalık uyandırma gayreti içindeyim" dedi. "TARİHE KÖK SALMIŞ DOSTLUĞUMUZU ENGİN BİR VEFA DENİZİNE ÇEVİRDİK" Erdoğan, bunların yanında kültür alanında da hatırı sayılır projeler gerçekleştirdiklerine değinerek, şunları kaydetti: "Afrika Yemek Kültürü ve Afrika Atasözleri kitaplarını yayınladık. Bu iki kitapta da hem akademisyenlerle hem de Afrika sefireleriyle çalıştık. Afrika sefireleri, yemek kitabının tariflerini bizzat seçtiler ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi mutfağında pişirdiler. Atasözleri kitabımız da sefireler tarafından derlendi. Elbette yıllardır Afrika için yürüttüğümüz çalışmaları, kısıtlı bir vakte sığdırmak mümkün değil. Ancak şunu mutlulukla ifade etmek istiyorum ki Afrika'yla olan kadim dostluğumuz, karşılıklı çabamız sayesinde, tarih sayfalarında bir bahis olarak kalmadı. Tarihe kök salmış dostluğumuzu engin bir vefa denizine çevirdik." Afrika Açılımı'nı müteakiben 2013 yılında Afrika Ortaklık Politikası'nın başladığına işaret eden Erdoğan, "Afrika Ortaklık Politikası, kıtanın barış ve istikrarına destek vermeyi amaçlıyor. Bunun yanında ekonomik ve sosyal kalkınmaya da güçlü bir vurgu yapıyor. Karşılıklı iyi niyetlerle bezeli bu dayanışmanın, tüm dünyaya örnek olacağına yürekten inanıyorum" şeklinde konuştu. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığından aldıkları bursla Türkiye'de eğitim gören Afrikalı öğrenciler, programın açılışında müzik dinletisi sundu. Programa, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Farmajo'nun eşi Saynab Abdi Moallim, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio'nun eşi Fatima Maada Bio, Komorlar Birliği Cumhurbaşkanı Azali Assoumani'nin eşi Ambari Azali ve Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow'un eşi Fatoumatta Bah-Barrow katıldı. Ayrıca, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun eşi Hülya Çavuşoğlu'nun yanı sıra Afrikalı bakanlar, Türkiye'nin Afrika ülkelerinde görev yapan kadın büyükelçileri ile Afrikalı büyükelçilerin eşleri, siyasetçiler, akademisyenler ve STK temsilcileri ile öğrenciler de programda yer aldı. "First layd"ler, programda Emine Erdoğan'ın "Afrika Seyahatlerim" kitabına ilgi gösterdi. Davetliler, kitabı imzalattıkları Emine Erdoğan ile hatıra fotoğrafı çektirdi. FATOUMATA-BAH-BARROW "TÜRKİYE'Yİ EVİM GİBİ GÖRÜYORUM" Programa katılan Gambiya Cumhurbaşkanı Adama Barrow'un eşi Fatoumatta Bah-Barrow, Türkiye'yi şimdiye dek 10 kez ziyaret ettiğini belirterek, "Türkiye'yi kültüründen ötürü evim gibi görüyorum" dedi. Gambiya'da "Muhteşem Yüzyıl" gibi Türk dizilerinin oldukça büyük ilgi gördüğünü söyleyen Barrow, iki halk arasındaki ilişkilerin gelecek yıllarda daha da ileri taşınacağına inandığını söyledi. Barrow, "İlişkiler, nesillerden nesillere taşınan bir şey. Halihazırda temeller atıldı. İki büyük halk tarafından bu temel atıldı. Şimdi gençlere ulaşacak ve onlar bunu büyütecek" ifadesini kullandı. Zirvede iklim değişikliği meselesinin ele alındığını ve bunun sadece Türkiye ya da Afrika'yı değil bütün dünyayı etkilediğini kaydeden Barrow, Emine Erdoğan'ın bu konudaki çabalarının önemine değindi. Barrow, "Türkiye ve Afrikalı First Lady'ler bu konuda iş birliği yapabilir. Türk First Lady Emine Erdoğan bu konuda oldukça tecrübeli. Ondan birçok şey öğrenebiliriz. Ondan öğrenip bunu ülkemizde uygulamak istiyoruz. Batı Afrika'da plastik kullanımın yasaklanmasına ilişkin inisiyatifin öncülerindenim. Burada doğru yerde olduğumu düşünüyorum" şeklinde konuştu. FATIMA MADAA BİO "EŞİT MUAMELE GÖRECEĞİMİZ BİR ORTAKLIK ARIYORUZ" Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio'nun eşi Fatima Maada Bio ise Türkiye'yle ilişkilerin ilerletilmesinden memnuniyet duyduğunu ifade etti. Bio, "Vaktimizin çoğunu Batı ülkeleriyle ittifak kurmak, ilişkilerimizi geliştirmek için harcadığımızı düşünüyorum. Türkiye'yle neden ortak olmayalım? Afrika'ya genellikle ne yapılması istendiği söyleniyor. Bizler ortak arıyoruz ve eşit muamele göreceğimiz bir ortaklık arıyoruz" diye konuştu. Zamanının çoğunu aktivizmle geçirdiğine değinerek, iklim değişikliğinin tüm dünyayı tehdit ettiğine dikkati çeken Bio, bu tür krizleri aşmanın yolunun "doğru liderlik" olduğunu söyledi. Bio, Türkiye ve Afrika arasındaki ilişkilerin her geçen gün büyüdüğüne ve Türkiye'nin çeşitli zorlukları aştıktan sonra iyi yere gelen bir ülke olarak örnek olduğuna dikkati çekti. Sierra Leone First Lady'si Fatima Madaa Bio, Emine Erdoğan'la ilgili "Hanımefendi'yi son iki yıldır tanıyorum ve benim için bir akıl hocası gibi. Bir şey yapacağım zaman tavsiye için ona ulaşıyorum. Her zaman bana olumlu tavsiyeler verdi ve aktivitelerimde olumlu bir rol model oldu. Hanımefendi uzun zamandır bu makamda ve biliyorum ki, bizi nasıl yönlendireceğini biliyor. Ama son iki yıldır fark ettiğim bir şey de onun, Afrikalı First Lady'leri yakınlaştırmaya olan azmi; kendisine ulaşmamıza izin vermesi, bize kendi yanında alan açması ve ondan öğrenmemizi sağlaması… Kendisinde takdir etme yetisi var ve bizi de takdir etmek istiyor. Bu güzel bir şey ve iyi bir liderlik. Kendisi bir Afrikalı değil ama Afrikalı First Lady'lerle birlikte olmak ve çalışmak istemesi büyük bir liderlik örneği" dedi. Gambiya First Lady'si Fatoumata Bah-Barrow "Eğer insanlar size yaklaşıyorsa sizi seviyorlar demektir. Sevmiyorlarsa size yaklaşmazlar. Türkiye Afrika kıtasını seviyor, bu nedenle tüm kıtanın yanında. Bu girişimi takdir ediyoruz. Hanımefendi Afrika kültüründe bir "Şampiyon". Bugün Afrika Evi'ni ziyaret ettik ve gördüğümüz şey, bizim evimizdekiyle aynıydı. Bunun için kendisini takdir ediyoruz. Bazılarımız kendi kültürünü terk etti ama hanımefendi bize kültür konusunu düşünmemiz için önderlik etti. Çünkü kültür her şeydir. Kültürü olmayan bir insanın tarihi de yoktur" ifadelerine yer verdi. GAELLE MEDIEM Liberya First Lady Temsilcisi Gaelle Mediem, "Liberya biliyorsunuz ki savaşlarla mücadele ediyor ve yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. O nedenle çok fazla zorluk yaşıyoruz. Özelikle de kadınlar ve çocuklar… Türkiye'nin First Lady'si de bunlarla mücadele ediyor. Yakın gelecekte de Liberyalıların hayatını iyileştirmek için umarım el ele yürüyeceğiz. Bizim çok fazla yardıma ihtiyacımız var ve Hanımefendi'nin bize yardım çağrısını gerçekten takdir ediyoruz. Biz yardım için ona ulaşmadan kendisi bize ulaştı. Hanımefendi çok etkileyici bir kişi. Onun Afrika'daki deneyimlerini okumak, duymak ve öğrenmek için can atıyorum. Afrikalı olmayan biri olarak, onun bakış açısını bilmek istiyorum, acaba neden Afrika'ya bu kadar yatırım yapıyor? Bu herkesin kendine sorması gereken bir soru ve ilgisi için ona çok teşekkür ediyoruz" diye konuştu. MARIATOU KONE Türkiye ve Afrika'nın iklim değişikliği konusunda yapıcı bir ortaklık içinde olduğunu belirten Fildişi Sahili Milli Eğitim, Okuma Yazma Bakanı Mariatou Kone, "Fildişi Sahili ve Türkiye arasında ticari ilişkilerimiz var; çok harika bir diplomatik ilişkimiz var ve benim temsil ettiğim eğitim konusunda da Marif Vakfı'yla aynı şekilde harika ilişkilerimiz var. Çünkü Türkiye Fildişi Sahili'yle çok ilgileniyor. Bizim kaliteli eğitim konusunda atılım yapmamız için, Fildişi Sahilli çocuklar için çalışıyor. Türkiye'yle eğitim konusundaki bu iş birliği sadece Fildişi Sahili için değil, birçok Afrika ülkesi için çok çok çok iyi. Ayrıca Türkiye, sağlık turizmi açısından halkımızca gittikçe daha fazla ziyaret edilen bir ülke. Bunun iyi bir şey olduğunu düşünüyorum. İklim Paneli'nde de görev aldım ve gördüm ki Hanımefendi iklim değişikliği konusunu oldukça ciddiye alıyor. Özellikle Afrika için iklim değişikliği önemli bir sorun teşkil ediyor. Ama Türkiye ve Afrika bu konuda yapıcı bir ortaklık içinde, bu "kazan kazan" durumunda bir ortaklık. Ve bu sayede Afrika'daki iklim değişikliği sorununu çözeceğimizi umut ediyorum" dedi. JOSEFA LEONEL SACKO Angola Elçisi, Afrika Birliği Komisyonu Kırsal Ekonomi ve Tarım Komiseri Josefa Leonel Sacko , "Türkiye Cumhuriyeti Liderinin eşi Hanımefendi'nin, farklı taraflardaki tüm kız kardeşleri bir araya toplaması çok iyi bir yaklaşım. Biliyorsunuz, Afrika dünya emisyon değerlerinin sadece yüzde 4'üne katkıda bulunuyor ve bizim çok fazla sorunumuz var. İklim değişikliğine karşı çok daha zayıfız. Bu yüzden Türkiye gibi büyük bir ülkenin yanımızda olması ve bizim First Lady'lerimizi bu konuda çalışmak üzere bir araya getirmesi önemli. Özellikle atık sorunu... Atık yönetimi ve plastik atıklar Afrika'da büyük bir sorun. Ve Hanımefendi bu konuda harika bir iş çıkarıyor" diye konuştu. NISREEN ELSAIM Sudan Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği İklim Değişikliği Gençlik Danışmanı Nisreen Elsaim, "Öncelikle ülkeler arası iş birliği çok önemli. En önemli şey ise daha gelişmiş ülkelerden bilgi almak. Bu nedenle Hanımefendi'nin girişimi çok kıymetli. İkincisi de benim üzerine çalıştığım iklim değişikliği konusu... Bu küresel bir sorun. Türkiye'yi etkiliyor ve farklı şekillerde Afrika'yı da etkiliyor. İş birliği, bu problem karşısında hayatta kalmak için tek yol. Hanımefendi'nin girişimi çok iyi ve dünyadaki diğer First Lady'lerden de bu tarz girişimler görmek istiyoruz. Bazen masada bize yer verilmiyor, bazen sözümüz dinlenmiyor. Bu nedenle yanımızda bizim sorunlarımız hakkında konuşan güçlü birinin olması bizim için çok önemli" ifadelerine yer verdi. Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Tuba Nur Sönmez ise "Cumhurbaşkanımızın eşi Emine Erdoğan Hanımefendi Afrika ile yıllardır çok yakından ilgileniyor. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın Afrika ziyaretlerine her zaman eşlik ettiği için oralarda edindiği tecrübelerden, oralarda karşılaştığı manzaralardan çok etkilenip, bu ülkelerin bilhassa kadınlarına ve çocuklarına destek olmak için çeşitli vesileler arıyor ve bunun süreklilik kazanması için de bir projeyi himaye etti, Sayın Hanımefendi: 'Afrika Kültür Evi ve El Sanatları Pazarı' projesi. Her zamankinden daha çok dayanışmaya ve iş birliğine ihtiyacımız var ve ben inanıyorum ki Hanımefendi'nin bu konudaki duyarlılığı, bir anne hassasiyeti ile o kalbinin duyarlılığını açtığı bu proje bütün kıtaya örnek olacaktır. Ve bütün dünya liderlerine örnek olacaktır" dedi.