Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, "Pandemi sonrasındaki süreçte küresel ticaretin yeniden şekillenişinde Türkiye'nin, göreli avantajlarının artmasıyla önemli bir ticaret üssü olarak konumlandığını görüyoruz" dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) Sektör Meclisleri İstişare Toplantısı, TOBB İkiz Kuleler'de gerçekleştirildi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ev sahipliğindeki toplantıya TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, konuşmacı olarak katıldı. Programda, TOBB bünyesinde faaliyet gösteren 65 sektör meclisinin başkan ve üyeleri de yer aldı. Kavcıoğlu, pandemi ile başlayıp, yakın bölgede giderek yükselen jeopolitik risklerle artan enerji sorunları, arz kısıtları ve tedarik zincirindeki aksamaların, küresel ölçekte olumsuz yansımalara yol açtığını söyledi. Enerji ve emtia fiyatları ile özellikle gelişmekte olan ülkelerin tedarik sürelerinde son dönemde bir miktar iyileşme kaydedildiğine değinen Kavcıoğlu, "Üretim maliyetleri üzerinde bir süredir biriken baskıların gevşemeye başladığını izliyoruz. Ülkemiz, salgın döneminde diğer ülkelere kıyasla oldukça başarılı ve güçlü bir reel ekonomik performans sergilemiştir. Bildiğiniz üzere söz konusu dönemde birçok ülkede iktisadi faaliyet gerilemiş ve pek çok ekonomide büyüme sıfıra yakın bir seyir izlemiştir. Buna karşılık ilerleyen süreçte hızla normalleşen Türkiye ekonomisi, büyüme oranları açısından tüm ekonomiler arasında en üst sıralarda yer almıştır" diye konuştu. 'İSTİHDAM EDİLEN KİŞİ SAYISI 30,8 MİLYON' Kavcıoğlu, yılın 2'nci çeyreğinde sanayi üretiminin güçlü seyir izlemeye devam ettiğine işaret ederek, "2020 yılının üçüncü çeyreği ve sonrasında yıllık bazda aralıksız büyüyen sanayi üretimi, 2022 yılı mayıs ayında yüzde 9,1 oranında önemli bir artış kaydetmiştir. Üretimde gözlenen bu artış, imalat sanayisinin geneline yayılırken ihracatçı sektörlerde sanayi üretimi daha güçlü seyretmektedir. Güçlü ekonomik büyüme, kapasite kullanım oranlarına da yansımaktadır. Kapasite kullanım oranları, tüm sektörlerde yükselirken bazı alt sektörlerde tarihsel ortalamalarının da üzerine çıkmıştır. Kapasite artışları, son dönemde yatırım iştahı yüksek olan firmaların bulunduğu sektörlerde daha belirgindir. Bu durum, ilave kapasite ihtiyacına işaret etmekte ve yatırım talebini desteklemektedir. Türkiye ekonomisindeki son dönem istihdam gelişmeleri son derece umut vericidir. Mayıs ayı itibarıyla toplam istihdam edilen kişi sayısı 30,8 milyon ile tarihsel yüksek seviyeye ulaşmıştır" dedi. Turizm sektörünün ilk 6 aydaki performansının memnuniyet verici olduğunu aktaran Kavcıoğlu, "Ziyaretçi sayılarının 2021 yılına göre aylık bazda artış kaydettiği ve 2019 yılı rakamlarına yaklaştığı görülmektedir. Seyahat gelirleri ise kişi başı harcamalardaki artışın da etkisiyle 2021 yılına göre artış kaydetmekle kalmayarak pandemi öncesi dönemine kıyasla önemli oranda yükseliş kaydetmiştir" diye konuştu. 'TÜRKİYE TİCARET ÜSSÜ' Türkiye'nin önemli ticari ortakları arasındaki sıcak çatışmaya rağmen ihracatta gerçekleşen rekor niteliğindeki artışın temel olarak 3 etkene dayalı olduğunu değerlendiren Kavcıoğlu, şöyle devam etti: "İlk olarak pandemi sonrasındaki süreçte küresel ticaretin yeniden şekillenişinde Türkiye'nin, göreli avantajlarının artmasıyla önemli bir ticaret üssü olarak konumlandığını görüyoruz. 2'ncisi, ihracatçılarımızın dayanıklı ve esnek yapıları sayesinde ürün ve ülke çeşitliliği sağlayarak değişen koşullara hızlıca uyum sağlama kapasiteleri olduğunu gözlemliyoruz. 2022 yılında ihracatımızın ülke ve ürün çeşitliliği 2006 yılına göre 2 kat artmıştır. 2015-2022 yılları arasında ihracatımızdaki artışın yaklaşık yüzde 29'u yeni pazar girişleriyle gerçekleşmiştir. Bu esnekliğin olumlu etkileri, ihracatın son dönemdeki jeopolitik risklere rağmen artışını sürdürmesiyle oluştuğunu teyit etmektedir. Son olarak Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin de önemli etkisiyle ihracatçılarımıza, üretimlerini artırmaya yönelik daha elverişli finansal koşulların sağlandığını değerlendiriyoruz. Türk lirası cinsi ihracat ve yatırım kredileri, 2022 yılı başından itibaren hızlı bir artış göstermiştir. Aralık 2021- Mayıs 2022 döneminde TL ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu çerçevede, yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki payının yüzde 28'e yaklaşarak son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştığının altını çizmek isterim." HİSARCIKLIOĞLU: REEL SEKTÖRÜN ARZUSU İSTİKRAR TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise son dönemde finansmana ulaşımın zorlaştığına, firmalardan bu yönde gelen şikayetlerin arttığına dikkat çekerek, "En büyük sıkıntıyı da en fazla gözetilmesi gereken küçük ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşamaktadır. Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra, kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşandığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken, bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladıkları görülmektedir. Bazıları da hiç kredi vermemektedir. Diğer bir sorun kredi vadeleridir. Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da giderek daha güç hale gelmektedir. Öte yandan ihracatçılarımız için çok önemli bir imkan olan Merkez Bankası reeskont kredisi kullandırımlarının azaldığına ilişkin şikayetler de artmaktadır. Reel sektörün arzusu, kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır" diye konuştu. (DHA)