Koronavirüs (Covid) aşısı üretme çalışmaları bir yarış halini alırken, aşının üretilip dağıtımı için gerekli ‘ısı’ koşulu ikinci bir yarışın habercisi oldu. Eksi 70 derecede taşınması ve saklanması gereken Pfizer-BioNTech aşısı için gerekli soğukluk, dünyada sadece kutuplarda bulunuyor. Güney Kutbu’nda Antartika’da ölçülen ‘ortalama’ kış sıcaklığı en fazla eksi 49 C olarak kayıtlara geçerken Pfizer-BioNTech, aşı adayının eksi 70 derece sıcaklıkta tutulması gerektiğini belirterek, aşıyı donmuş olarak küçük şişelerde kuru buzla nakledeceğini açıkladı. Pfizer, - 70 derecede taşınması ve depolanması gereken aşının dağıtımı için ABD hükümeti ve eyalet yetkilileriyle yakın çalıştıklarını belirterek ABD ve Avrupa’da birden fazla tesiste koronavirüs aşısı üretebilecek kapasiteleri olduğunu belirtti. Diğer yandan Pfizer, üretilen ilk dozları “öncelikli olarak” anlaşma yaptıkları devletlerin tercih ettiği kanala ve belirlenmiş aşı merkezlerine “dondurulmuş” olarak göndereceklerini ifade etti. AŞILAR ABD’DEN GÖNDERİLECEK Etkili aşı nakliyesi, depolama ve sürekli ısı izleme için ayrıntılı lojistik planlama ve mekanizmalar geliştirdiğini belirten Pfizer, aşısını donmuş olarak küçük şişelerde nakledeceğini söyledi. Pfizer koronavirüs aşısını, “Kullanım Noktalarına” (Point of Use) ABD eyaletleri Michigan ve Wisconsin’den gönderim yapılacağını belirterek “Bir veya iki gün içinde herhangi bir POU'ya ürün ulaştırabilmeyi umduğumuz ABD’deki karayolu ve hava ulaşım modlarını kullanacağız” dedi. KURU BUZ İLE PAKETLENECEK Pfizer aşının “kuru buz” kullanarak özel tasarlanmış sıcaklık kontrollü termal nakliyecilerle (thermal shippers) 10 gün içinde istenilen noktaya taşıyabileceklerini belirtti. Önceden belirlenmiş rotalara yapılacak her aşı sevkiyatının yerini ve sıcaklığını takip edecek bir kontrol kulesi olan GPS özellikli termal sensörlerden yararlanacaklarını ifade eden Pfizer, GPS özellikli cihazlar ile tüm sevkiyatın ısı kontrolünü yapabilecek. AŞI KARGOSUNU ALAN ÜLKELERİN DEPOLAMA SEÇENEKLERİ Pfizer, dondurulmuş aşıyı alan ülkelerin aşıyı üç seçenekle depolaması gerektiğine dikkat çekti. İlk olarak ticari olarak satılan ve raf ömrünü altı aya kadar uzatabilen ultra düşük sıcaklıklı dondurucuların aşıyı saklamak için ideal olduğu belirtilirken, bir diğer seçenek ise hastanelerde yaygın olarak bulunan soğutma ünitelerinde aşı, 2 ile 8 ° C sıcaklıktaki buzdolabında beş gün saklanabilinecek. Aşı kullanım noktaları için aşının depolanma seçeneklerinden üçüncüsü ise, Pfizer termal nakliyecilerindeki kuru buzun yenilenmesi olduğu ifade edildi. Aşıların bulunduğu “termal nakliyeciler”, 15 güne kadar depolama için kuru buzla yeniden doldurularak geçici depolama birimleri olarak kullanılacak. Pfizer termal nakliyecisinde 15 gün depolandıktan sonra aşılama merkezleri, aşı şişelerini toplamda 20 gün olmak üzere “beş gün” daha 2-8 ° C saklama yerlerinde depolayabilecek.