TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesini arzulayanlara ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Maalesef bazı Batılı ülkelerin ve küresel çıkar şebekelerinin en çok arzuladığı şey, bu savaşın tüm vahşetiyle devam etmesidir. Çünkü itiraf etmeseler de bu savaştan maddi ve manevi kazanç elde edenler var. Zenginliklerine zenginlik katanlar, siyaseten güçlenenler var" dedi.
TBMM Başkanı Şentop, Ankara'da 'Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) 30'uncu Yıl Dönümü Parlamento Başkanları Zirvesi'ne katıldı. 'Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin (KEİ) 30'uncu Yıldönümü: Ortak Coğrafya, Ortak Vizyon, Ortak Gelecek' başlığı ile düzenlenen zirvede, Şentop'un yanı sıra KEİ'nin üye ülkeleri Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Kuzey Makedonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan'ın parlamento başkanları ve temsilcileri ile 13 KEİ ülkesinden toplam 81 parlamenter yer aldı.
'KAZANANI OLMAYAN BİR SAVAŞ'
Burada konuşan Şentop, Karadeniz'in en büyük sorununun savaşlar olduğunu belirterek, "Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın üzerinden bir yıldan fazla süre geçti ve savaş ardında yüz binlerce ölü, yüz binlerce yaralı, harap olmuş şehirler, evlerinden yurtlarından olmuş milyonlarca insan ve tam manasıyla felç olmuş bir Karadeniz bıraktı. Bu savaş kazananı olmayan bir savaş. Bu savaş sadece Ukrayna ve Rusya halkları için değil, başta bölgemiz olmak üzere tüm dünya için onarılması güç kayıplara, hasarlara neden oluyor. Temennimiz, Karadeniz'in gördüğü en vahşi savaşlardan birisi olan bu savaşın daha fazla can kaybına, yıkıma ve zarara yol açmadan bir an önce kalıcı, adil bir barışla sona ermesidir. Türkiye olarak, Ukrayna'nın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü güçlü şekilde destekliyoruz. Aynı şekilde diğer üyelerimiz Gürcistan, Moldova ve Azerbaycan'ın da toprak bütünlüğünü önemsiyor ve taleplerinin karşılanmasını bekliyoruz. Karadeniz'de barışın ancak bu şekilde gelebileceğine yürekten inanıyoruz. Aralık ayında Sırbistan'da yapılan 60'ıncı Genel Kurulumuzda şunu ifade etmiştim: 'Savaşlar sahada ve silahla yapılır ama masada ve kalemle sonlandırılır. Artık masaya dönmenin, kalemi ele almanın vakti gelmiştir' Geçen 5 ayın ardından bu sözlerim hala geçerliliğini korumaktadır" dedi.
'KALICI BARIŞA DAVET EDİYORUM'
Şentop, Türkiye'nin, her türlü ateşkes ve barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya, tarafları aynı masada toplamaya hazır olduğunu vurgulayarak, "Gerek Karadeniz tahıl anlaşmasında oynadığımız rol gerekse esir değişimi anlaşmalarındaki rolümüz bu konuda yeterince tecrübe ve bilgiye sahip olduğumuzun kanıtıdır. Bu toplantı vesilesiyle buradan bir kez daha taraflara ateşkes çağrısı yapıyor ve kalıcı bir barışa davet ediyorum. Bu noktada, savaşın devam etmesini arzulayanlara da ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Maalesef bazı Batılı ülkelerin ve küresel çıkar şebekelerinin en çok arzuladığı şey bu savaşın tüm vahşetiyle devam etmesidir. Çünkü itiraf etmeseler de bu savaştan maddi ve manevi kazanç elde edenler var. Zenginliklerine zenginlik katanlar, siyaseten güçlenenler var. Ben, Batı ülkeleri de dahil olmak üzere gittiğim her yerde, katıldığım her toplantıda bu gerçeğe dikkat çekiyor ve Batının bu ikiyüzlü tavrını bırakması gerektiğini söylüyorum ve bu söylediklerim hakkında yine birçok Batılıdan olumlu tepkiler alıyorum. Bu cihetle, Karadeniz ülkeleri olarak savaşın gizli destekçilerine de dikkat etmemiz gerektiğini düşünüyor, savaştan rant devşirenlerin kışkırtmalarına kapılmamanın Karadeniz'in güvenliği açısından faydalı olacağını vurguluyorum. Türkiye tam olarak böyle yapıyor. Tavrını her zaman olduğu gibi haktan, haklıdan ve adaletten yana koyuyor" ifadelerine yer verdi.
'TEHDİT OLUŞTURAN ÜLKELERİN ELİNE BIRAKILAMAZ'
Şentop, "Bugün, dünya üzerindeki kurulu olan çok taraflılık mekanizmalarından ve düzeninden memnun olan ülkelerin sayısı bir elin parmağını geçmez. İşte bu sebeple biz Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası sistemin kurumlarının ihtiyaç duyduğu reform çalışmalarına dikkat çekmek için her mecrada 'Dünya 5'ten büyüktür' diyoruz. Zira dünyanın güvenliği ve huzuru, bizzat dünyadaki barışa tehdit oluşturan hareketlerden kaçınmayan ülkelerin eline bırakılamaz. Devletlerin adil ve çoğulcu bir şekilde söz sahibi olduğu bir sistemin kurulması elzemdir. Ortak gelecek ancak ve ancak böylesi bir ortamda sağlıklı bir şekilde inşa edilebilir. Bu noktada KEİ ve özellikle bizleri bir araya getiren KEİPA’nın büyük bir misyon yüklenmesi gerektiğine inanıyorum. KEİPA’nın daha etkin ve bölgesinde ortak bir vizyon oluşturarak huzurlu ve müreffeh bir ortak geleceği inşa edecek adımlar atmasına destek olmamız gerektiğine inanıyorum" şeklinde konuştu.
GENEL SEKRETER HAJİYEV: UMARIM SAVAŞ KISA SÜREDE ÇÖZÜLECEK
KEİPA Genel Sekreteri Asaf Hajiyev de Karadeniz bölgesinin önemine değinerek, "Bugün Karadeniz bölgesi dünya politikası için önemli bir bölge. Asya ve Avrupa arasında bir köprü, kesişim noktası. Aynı zamanda enerji kaynakları açısından da bölge çok zengin, doğal gaz ve petrol var. Bu 30 yıl boyunca enerji alanında özellikle çok büyük projeler uygulandı. Bölgenin önemine baktığımızda; bu sadece enerji kaynakları, coğrafi konum açısından değer. Bölgenin temel değeri burada yaşayan insanlar. Biz kültürler arası bir bölgede yaşıyoruz. Böylesi bir bölgede yaşadığımız için bundan gurur duyuyoruz. Bu bölgeye barış, güvenlik ve refah getirmek bizim genç nüfusumuza borcumuz. Umuyoruz Rusya-Ukrayna savaşı çok kısa sürede çözülecek. Bu bütün dünya ülkelerinin problemi" dedi.
UKRAYNA PROTESTO GİRİŞİMİNDE BULUNDU
Karadeniz Ekonomik İş Birliği Parlamenter Asamblesi 30'uncu Yıl Dönümü Parlamento Başkanları Zirvesi’nde, Rusya Delegasyonu Başkan Vekili Olga Tımofeva’nın konuşması sırasında Ukrayna heyeti bayraklı protesto girişiminde bulundu. Ukrayna heyeti, Rus heyetinin arkasında Ukrayna bayrağı açtı. Bu sırada iki ülkenin heyetleri arasında tartışma ve arbede yaşandı. Rus heyetten biri, Ukrayna bayrağını alarak salondan çıkardı.
Bu sırada TBMM Başkanı Mustafa Şentop, iki gruba da uyarıda bulunarak müdahale etti. Şentop, "Kime söz verildiyse o konuşacak. Bu toplantının huzurunu kimseye bozdurmam. Herkes görüşünü, fikrini sözleriyle ortaya koyabiliyor, buna bir mani yok. Ama eylem yapmaya kalkılırsa bu tür toplantılar o zaman parlamenter toplantı olmaktan çıkar, sokak hareketlerine dönüşür. Söz vermedim ben bu nasıl bir şey? Söz vermeden konuşmak isteyen dışarıya çıksın dışarıda konuşsun" ifadelerine yer verdi.
Şentop'un müdahalesiyle gerginlik sona ererken, toplantı devam etti.
ŞENTOP: YAPTIĞINIZ YARDIMLAR TAKDİRLE KARŞILANDI
TBMM Başkanı ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) Başkanı Mustafa Şentop, KEİPA 61'inci Genel Kurulu Oturumu Açılış Töreninde açıklamalarda bulundu. Şentop, 30'uncu yıl dönümün ve 61'inci Genel Kurulun KEİPA, bölge ve ülkeler için hayırlı olmasını dileyerek, "Hepimizin malumu olduğu üzere, Türkiye'de 6 Şubat 2023 tarihinde büyük bir deprem felaketi yaşandı. Deprem büyük bir alanı etkiledi ve eşi görülmemiş bir yıkıma neden oldu. Yaşanan bu felaketinin ardından siz kıymetli dostlarımız Türkiye'nin, Türk halkının yardımına koştunuz, büyük bir dayanışma örneği sergilediniz. Gerek gönderdiğiniz ayni ve nakdi yardımlar, gerek arama-kurtarma faaliyetleri için gönderdiğiniz ekiplerin çalışmaları, bir nebze olsun acılarımızın hafifletilmesini sağladı. Bu süreçte gösterdiğiniz bu kıymetli dayanışma ve yaptığınız yardımlar, Türk halkı tarafından takdirle karşılandı. Bu vesileyle hepinize teşekkür ediyorum" dedi.
'DİYALOG KANALLARININ AÇIK TUTULMASINA İHTİYAÇ DUYULMAKTA'
Şentop, parlamenter diplomasinin öneminin, bölgede özellikle son dönemlerde değişen jeopolitik dinamikler dikkate alındığında daha net bir şekilde ortaya çıktığını kaydederek, "Bölgemizdeki sorunları ortak bir irade ortaya koyarak ve iş birliği içinde hareket ederek çözüme ulaştırmamız her zamankinden daha acil bir ihtiyaçtır. Bölgede yaşanan sorunları diplomatik mekanizmalarla ve diyalog yoluyla çözüme kavuşturmamız kalkınmanın, barışın ve istikrarın yalnızca bölge ülkelerinde değil, aynı zamanda Avrupa kıtasında ve küresel ölçekte temin edilmesi için elzemdir. Bölgemizde barışın ve istikrarın tesis edilmesi, kalkınmanın sürdürülebilir bir şekilde sağlanması, öncelikle siyasi anlamda güvenin inşa edilmesine bağlıdır. Bunun için önyargıların ve yanlış algılamaların önüne geçilmesine ve diyalog kanallarının açık tutulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda parlamentolar arasında iş birliğinin güçlendirilmesi, hükumetler arasında güvenin ve iş birliğinin tesis edilmesi noktasında da önem arz etmekte. Zira parlamentolar, farklı tarafları bir araya getirme ve uzlaşma sağlama konusunda uzmanlaşmış yapılardır. Bu mülahazalar doğrultusunda, hem Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi şemsiyesi altındaki çabalarımızı hem de parlamentolarımız arası ilişkileri daha ileri boyutlara taşımamız gerekir" diye konuştu.
'İLİŞKİLERİMİZİ GELİŞTİRMEYE DEVAM EDECEĞİZ'
Şentop, KEİPA'nın, yürüttüğü çalışmalarla bölge ülkelerini yakından ilgilendiren konularla ilgili raporlar ve tavsiye kararlarıyla bölgedeki iş birliği sürecinin geliştirilmesine yardımcı olduğunu kaydederek, "Bugün için KEİPA, Karadeniz havzasındaki üzücü gelişmeler nedeniyle zor bir dönemden geçmekte olsa da teşkilatımızın ortak hedeflerine daha da yakınlaşmasını sağlamak için bütün üye ülke parlamentolarıyla yakın iş birliğimizi, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sürdüreceğiz. Türkiye olarak, bu platform altındaki ilişkilerimizi geliştirmeye devam edeceğiz. KEİPA 61'inci Genel Kurulu kapsamındaki çalışmalarımızın ülkelerimizin ve bölgemizin kalkınması, refahı ve barışı için somut sonuçlar ortaya koymasını diliyorum. Toplantılarımızın verimli bir şekilde geçeceğine ve burada yapacağımız istişarelerin iş birliğimizin güçlendirilmesi başta olmak üzere ülkelerimizin refah ve kalkınmasına katkı sağlayacağına inanıyorum" ifadelerine yer verdi..
ŞENTOP, ERMENİSTAN PARLAMENTO BAŞKANI İLE GÖRÜŞTÜ
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) 61'inci Genel Kurulu Oturumu Açılış Töreni'nin ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Şentop, KEİPA üyesi ülkelerden biri olan Ermenistan'ın Parlamento Başkanının talebi üzerine baş başa ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi. Şentop, Türkiye ile Ermenistan arasında bir normalleşme süreci olduğunu, özel temsilcilerin, ilgili kurumların temas halinde olduğunu ve görüşmelerin sürdürüldüğünü belirtti.
Şentop, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış görüşmelerinin de çeşitli seviyelerde sürdürüldüğünü kaydederek, "Bu kadar zor bir dönemden geçtiğimiz bu ağır şartlar altında yaşadığımız bir süreçte Güney Kafkasya'da kalıcı bir barış çok önemli, kıymetli hale gelmiştir. Nihayetinde Azerbaycan'ın da işgal altında olan topraklarını yaklaşık 30 yıl sonra işgalden kurtarması böyle bir barış sürecinin de önünü açmıştır. Bölgenin sorunlarını bölge ülkeleri kendi aralarında samimi bir diyalog zemininde çözmelidir, iyi niyetle hareket ederek çözmelidir. Bu yapılmadığı takdirde o zaman başka ülkelerin kendi menfaatleri, çıkarlarına göre bölgeyi dizayn etme yolları açılmış oluyor. Ben, olumlu ve iyi bir görüşme geçtiğini ifade edebilirim. Kendilerinin iyi niyetle bu normalleşme süreci için çalıştıklarını, hükümet ve parlamento düzeyinde bu normalleşme sürecini geliştirmek ve bölgede kalıcı bir barışı sağlamak konusunda samimiyetle çalıştıklarını ve çalışmaya devam edeceklerini söyledi" ifadesini kullandı.
'OLUMLU BİR GÖRÜŞME OLDU'
Şentop, Ermenistan'da açılan 'Nemesis Anıtı' ile ilgili, "Kendisi bu konunun hükümetin tutumuyla, politikasıyla ilgili olmadığını, buna tepki gösterdiklerini ifade etti. Ermenistan-Azerbaycan, Ermenistan-Türkiye ilişkilerini normalleştirebilmek kolay bir süreç değil. Buna karşı çıkan başka ülkeler ve Ermenistan içerisinden farklı unsurlar var olabilir. Bunların Nemesis Anıtı sürecini tahrik ettiğini söylediler. Ama ilişkileri geliştirme ve normalleştirme yönünde bir gayretle, samimiyetle çalışacaklarını ifade etti. Olumlu bir görüşme oldu" diye konuştu.
'BU PLATFORM BUNLARIN YAPILACAĞI BİR PLATFORM DEĞİL'
Şentop, Rusya Delegasyonu Başkan Vekili Olga Tımofeva’nın konuşması sırasında Ukrayna heyetinin bayraklı protesto girişimine ilişkin, "Rus heyetinin başkanı hanımefendi konuşmaya başlayınca Ukrayna heyetinden kişiler pankart açmaya, bayrak açmaya ve yüksek sesle konuşmaya başladı. Ben buna müdahale ettim. Arkadaşlarımızın da müdahalesiyle bunu yatıştırdık. Parlamenter asamblenin çalışmaları ve varoluş amacı doğrultusundaki konuları asgari müşterekler üzerinden dile getirmek gerekir. Bunu da içeride tartışma sırasında söyledim. Bu olmasa bile her ülke kendi tezini, başka ülkeye dair eleştirisini burada açıkça ifade ediyor. Dolayısıyla görüşlerin, tezlerin, fikirlerin sözlü olarak ifade edildiği bir ortamda bu tür gösterilere, şovlara gerek yok. Bunlara da müsaade etmemek lazım. Bunları kendilerine açık bir şekilde de ifade ettim. Ama daha sonra da, ben ayrıldıktan sonra da bu tür bazı eylemlerin, provokasyonların devam ettiğini duydum. Az önce bazı heyet üyeleriyle de görüştüm. Bunları yanlış buluyorum. Sözlü olarak tezlerinizi burada açıklarsınız; ama diğer hususlar sokaklarda olabilir, ama bu platform bunların olacağı, yapılacağı bir platform değil. Bunu çok yakışıksız bulduğumu, kınadığımı ifade ettim. Şimdi tekrar burada da ifade etmek isterim" dedi.
'KARADAĞ'LA İLİŞKİLERİMİZİ MÜMKÜN OLAN HER ALANDA DAHA DA ARTIRMAYI ARZU EDİYORUZ'
Şentop, Karadağ Meclis Başkanı Danijela Durovic ile de görüştü. Görüşme sonrası konuşan Şentop, "Karadağ, Türkiye için her zaman önemli bir dost olmuştur" dedi. Şentop, Karadağ'daki Boşnak ve Arnavut akraba topluluklarının iki ülke arasında köprü olduğunu söyledi. Şentop Türkiye'nin, Karadağ'ın AB üyelik sürecini desteklediğini ifade ederek, "AB'ye katılım sürecinizin yeni dönemde daha da hızlanacağına inanıyoruz" açıklamasında bulundu.
Karadağ'ın bir arada yaşama kültürü açısından bölgeye rol model teşkil eden bir ülke olduğunu belirten Şentop, "Karadağ'la ilişkilerimizi mümkün olan her alanda daha da artırmayı arzu ediyoruz" diye konuştu. Şentop, 2022 yılında 204 milyon olan ikili ticaret hacminin, 2023 yılı sonunda 250 milyon hedefine ulaşacağı beklentisini de ifade etti.
Türkiye'de meydana gelen depremler nedeniyle üzüntülerini ifade eden Karadağ Meclis Başkanı Danijela Durovic ise "Bölgemizde barış ve sükunetin yanında olmaya devam edeceğiz ve örnek teşkil edeceğiz. Türkiye'nin Rusya ile Ukrayna arasındaki arabuluculuğunu destekliyoruz ve tebrik ediyoruz" dedi.
